Onsterfelijkheid. Faam. Glorie. Roem. Fans die je naam gillen. Eindeloze rijen groupies en een nog eindelozer voorraad drugs. Seks met andere beroemdheden. En geld, heel veel geld. Voor die Ferrari en die Bentley, die villa en dat penthouse. Vrijwel ieder kind droomt er van beroemd te worden. De eerst gedroomde weg naar succes is een weg via muziek. Alles liever dan kantoor. Maar eenmaal ouder blijkt die weg zwaar. Wannabe Lady Gaga’s en Robby Williamsen worden publiekelijk vernederd door de jury’s van Idols en Popstars.
Beginnende bandjes spelen voor lege cafés en met geluk een kratje bier. De muziekindustrie is een industrie en popmuzikant is gewoon werk. Succes is voor weinigen weggelegd. Wat maakt het nou dat het de een het maakt waar de ander faalt? Koos Zwaan promoveerde 6 november op zijn studie naar de carrières van popmuzikanten. Hij onderzocht welke persoonsgebonden eigenschappen van invloed zijn op succes.
Henkjan Smits
Succes is een lastige term. Vanuit het perspectief van de muzikant zelf kan het gaan om erkenning door collega’s, of om het kunnen leven van de muziek. Muziekrecensenten kijken meer naar artistieke prestaties, terwijl in de industrie zelf economische overwegingen een rol spelen bij het vaststellen van succes. Zwaan heeft ervoor gekozen een objectieve definitie te hanteren. Succes is voor hem het krijgen van media-aandacht, het verkopen van platen en optreden.
Zwaan is begonnen met het interviewen van Artist & Repertoire (A&R) managers, waaronder Neêrlands bekendste Henkjan Smits. De tweede studie gaat over de succesfactoren van de kandidaten die deelamen aan Idols 3. Hij ondervroeg deelnemers op twee momenten: voor de eerste auditieronde en daarna de gelukkigen die door waren naar de tweede ronde. Hij kon zo vaststellen welke eigenschappen de succesvolle kandidaten onderscheidden van de afvallers. Daarnaast onderzocht hij een grote groep beginnende muzikanten: leden van de muzikantenvakbond, deelnemers aan de Grote Prijs van Nederland en alumni van de Rockacademie. Ook dit deed hij op twee momenten, om zo succes in de loop der jaren te bepalen.
Succesformule
Hoe word je nu een succesvolle popmuzikant? De studie onder de deelnemers van Idols laat zien dat de belofte impliciet in het programma helemaal niet opgaat. Niemand gaat van zero naar hero. Succesvolle kandidaten komen vaker uit een muzikale familie, volgden meer muziekles en hadden meer ervaring met optredens. Ze vinden zichzelf ook vaker aantrekkelijk. Zwaan stelt dat de succesvolle kandidaten beter voorbereid zijn: ze nemen zaken als training en zelfreflectie serieus, en ze weten beter waar ze aan beginnen.
Voor de grotere groep popmuzikanten geldt dat de meest succesvolle vaker man zijn, een hoger opleidingsniveau hebben, vaker een partner hebben, meer sociale steun ervaren en meer ervaring hebben met optreden. Qua persoonlijkheid zijn het spontane en slordige mensen. Creativiteit en orde gaan dus slecht samen. Actief netwerken is belangrijk en het hebben van een website is daar onderdeel van. Wanneer deze groep over een periode van drie jaar wordt bekeken, komt naar voren dat sociale steun, een professionele houding en een professioneel netwerk bepalend zijn voor het hebben van succes in de muziekindustrie. Kort door de bocht kun je zeggen dat succesvolle popmuzikanten slordige mensen met goede managers zijn.
Demo’s opsturen
Tot slot is het nog interessant te weten waar die A&R managers precies op letten. Het opsturen van demo’s is een zinloze activiteit. A&R managers vinden nieuw talent vooral via tips uit hun professionele netwerk. Ze kijken daarbij naar muzikale vaardigheid en kwaliteit, en de mate waarin ze denken dat iemand muziek weet te verkopen en media-aandacht weet te genereren. Zwaan benadrukt dat hij geïnteresseerd was in de eigenschappen die succesvolle muzikanten met elkaar gemeen hebben. Hij was dus niet op zoek naar de definitieve formule voor succes. Die bestaat niet. Als hij wel bestond, was Zwaan geen communicatiewetenschapper maar miljardair.
