Column

Kabinetsformatie voor Dummies

02-08-2010 16:00

Kort door de bocht: op 9 juni won rechts en verloor links. PVV grootste winnaar, VVD grootste partij, CDA gedecimeerd, en de PvdA naar eigen zeggen toch gewonnen omdat ze minder verloren hadden dan ze vantevoren vreesden (voor wie het nu toch al moeilijk wordt, ik kan het ook niet helpen dat de PvdA de redeneerlogica van een diepgevroren visstick heeft). Mark met Maxime en met Geert, dat leek het plan, en informateur Rosenthal moest het gaan regelen. Maar Maxime vond dat Mark en Geert eerst de heetste kastanjes samen maar uit het vuur moesten vissen, hij had als ‘verliezende partij’ immers weinig in te brengen. Kutsmoes, vond Geert, die er gelijk geen zin meer in had op die manier. ‘Met een lege stoel kun je niet overleggen.’ Dus kon Mark naar Job, die snel vriendjes maakte met Alexander en Femke. 1 juli een regering, had Mark beloofd. Dat ging nog heel moeilijk worden.

Om een lang verhaal kort te maken: Paars Plus, zoals het allegaartje VVD-PvdA-D66-GroenLinks moest gaan heten, dat ging niet werken. Niet onder Rosenthal en ook niet na inzet van Tjeenk Willink en Wallage. Ruzie om geld, natuurlijk. Simpel gezegd: de VVD wilde mensen hun eigen geld laten houden door op linkse hobbies te bezuinigen maar dat mocht niet van Job, die bang was dat er niet genoeg weggeefgeld over zou blijven voor ‘s lands onrendabelen. Femke en Alexander brandden er hun handen niet aan, in het besef dat zij als margeclubjes sowieso al weinig te zoeken hadden aan de onderhandelingstafel. Job druipt af, Mark zoekt verder, Rosenthal geeft het op.

Enter Ruud Lubbers, die als huisvriend altijd stiekem met Bea gaat roken onder het afdakje in de tuin van Noordeinde. Zij sluiten samen een dealtje: het kan Bea niet schelen hoe Ruud het doet, als er maar ergens een vruchtbare combinatie bij elkaar geknipt en geplakt wordt zónder Gekke Geert er bij. Als tegenprestatie mag Ruud dan grote verliezer CDA (gehalveerd!) toch nog ergens tussen moffelen (no Godwin intended). Maar omdat Mark vindt dat Job de deur naar om het even welke linkse mengvorm heeft dicht gegooid, kan Ruud toch ineens niet meer om Geert heen. Gelukkig is daar Ruuds eigen CDA-vrind Maxime, die dus al vóór de PaarsPlusPogingen bewust bepaalde combinaties geneGeert had, dus meende Ruud dat hij na een beleefdheidsrondje overleggen met Geert er bij toch wel weer veilig uit zou komen bij Job of één van die andere popelende linkspolitici. Maxime en Geert lusten elkaar immers niet en aangezien het CDA (gehalveerd!) blijkbaar hoe dan ook in de regering terecht moet komen, moet De Blonde Dwarsligger (bijna verdriedubbeld!) dan uiteindelijk het veld maar weer ruimen. Dat begrijpen de mensen toch wel, want die Geert, da’s een lastige met een grote mond. Dat zullen de mensen wel snappen, dat daar niet mee te lullen valt.

Met zijn bruine vakantiehoofd moest Maxime dus toch aan tafel met Geert en Mark, maar omdat het maar niet duidelijk wilde worden of de islam nou een politieke ideologie (lood) of een godsdienst (oud ijzer) is, kunnen ze alsnog niet met de neuzen dezelfde kant op gaan zitten in de Kamer. Tot zover geen verrassingen. Maar dan dottert tovert Lubbers, die wegens een zwak hart de klus zo snel mogelijk wil klaren, ineens toch een bruin konijn uit zijn hoge hoed: VVD en CDA (gehalveerd!) in een minderheidskabinet met ‘gedoogsteun’ (taalkundig gezien een totaal verkeerde woordkeus) van de PVV. Naar Deens model, en daar gaat het altijd goed. Het proberen waard, vindt zelfs Maxime. En dat Bea niet-zo-heel-stiekem eigenlijk iets anders wil, ach, zo vaak ging Ruud toch niet meer langs om te roken onder het afdakje. Hij moet immers om zijn hart denken.

Linksfatsoensmoralistisch Nederland vindt deze optie nog erger dan de Nederlandse bevrijding van de Duitsers op 5 mei ’45 (sic!). Job raakt een beetje in paniek en noemt zo’n minderheidsdinges een heel slecht plan en ‘niet conform de opdracht van de koningin’ (niet waar!), om een paar dagen later weer om te draaien en een onderzoek naar een línks minderheidsdinges te eisen. Te laat, zegt Mark, die vindt dat Job zelf een linkse regering geblokkeerd heeft. Een beetje gelijk heeft steigerend links wel, want met deze Deense oplossing (kabinetsformeren, het is net LEGO’en) plaatst men Geert in een ietwat oneerlijke machtspositie: hij trekt aan de touwtjes in regering én oppositie, maar kan zelf nergens op afgerekend worden. Ondertussen kan hij lekker aan zijn partij blijven sleutelen zonder door de mand te vallen: geen Raymonds de Roon of Sietses Fritsma die minister kunnen worden. Het behoeft weinig toelichting dat daarmee de te verwachten ‘LPF-achtige toestanden’ binnen de PVV voorlopig van de baan zijn. SP-voorman Emile Roemer zegt het vandaag treffend: ‘Wilders wil scoren zonder mee te spelen.’

Maar links laat het er niet bij zitten. Diezelfde Roemer, tot dusver vrij stil gebleven als het over de formatie ging, schrijft ineens een alternatief regeerakkoord en Job haast zich naar de kamer van de socialistische margeleider om mee te gaan schrijven. The gloves are starting to come off in het politieke gevecht om Geert, 24 democratische zetels ten spijt, weg te houden bij enige vorm van macht. Dat het CDA (gehalveerd!) ook niets te zoeken heeft in een regering, daar hoor je verder niemand over. Rutte, die de rust tot dusver vrij goed heeft bewaard in zijn dappere pogingen om de regie te grijpen, moet vooral laveren voordat hij überhaupt kan regeren – als hij dat al gaat doen, want onder bepaalde omstandigheden zal hij eventueel iemand anders (Neelie Kroes?) naar voren schuiven als premier, zo zei hij zondag in Buitenhof.

Een nieuwe regering op 1 juli, de belofte van Rutte, is niet gehaald. Een maand later is het einde van de onderhandelingen nog lang niet in zicht maar neemt de verdeeldheid alleen maar toe. Zolang Geert én Bea allebei nog leven, kon het wel eens een gebed zonder eind worden. Maar ach, politiek stuurloos Nederland is op de gehele schaal van de stuurloosheid der mensheid ook maar nietszeggend. Het is namelijk toch al lang te laat.

Voor Bart Nijman is het ook maar gewoon een regenachtige maandag.