De recente veranderingen aan het NRC Handelsblad konden op veel kritiek rekenen. De vernieuwde website werd weggelachen, waarbij ‘chef internet’ Ernst-Jan Pfauth natuurlijk de volle lading over zich heen kreeg. Pfauth, iemand die overigens niet te beroerd is zichzelf tot ‘pro’blogger uit te roepen, kon weinig goeds meer doen en heeft uiteindelijk gekozen voor de beste weg: even stilzitten terwijl er geschoren werd. Inmiddels is de vernieuwde site nog steeds niet het beste voorbeeld van een lekker voelend design – het is te veel minimalisme – maar de kritiek is verstomd. Zo zal het ook gaan bij het vernieuwde formaat van de krant, kritiek als “hype” en “betaald gratis” zal uiteindelijk afnemen en plaats maken voor acceptatie. De uiteindelijke vraag zal alleen zijn of de uitgave als geheel kan overleven in de slag om het internet.
Wat is nu dat NRC?
Voor de niet-papier lezer, of wellicht voor elke lezer, is het er niet duidelijker op geworden. Er is ‘een NRC’, maar er is ook een ‘NRC Next’, de krant die ooit een soort studentenversie van de grote broer moest gaan worden. Inmiddels hebben de veranderingen aan de hoofdsite er voor gezorgd dat het ‘echte’ NRC er nog meer uit ziet als een niet heel sterk geprofileerd weblog dan die van het jonge broertje. Tel daar het tabloidformaat bij op en de vraag dringt zich op waar beide handelsbladen zich nu precies op van elkaar denken te willen onderscheiden.
Een schoolkranteditie waarbij Next op ‘ludieke wijze’ nieuws uit het jaar nul bracht viel niet overal in goede aarde en kon niet voorkomen dat de grote broer er qua hip formaat dichter naar toe opschoof dan Next er afstand van kon nemen. Probleem van “gids” Next is misschien hoofdredacteur Wijnberg die liever een leven als filosoof lijkt te ambiëren dan dat hij hoofdredacteur is. Rob “aanbod van interessante achtergrondverhalen creëert vanzelf de vraag ernaar” Wijnberg heeft halflang haar en een moeilijke trui en het is onduidelijk of hij op basis daarvan is benoemd, of echt op basis van zijn kwaliteiten als hoofdredacteur. Als huisfilosoof en columnist is hij een gouden greep voor Next, laat dat duidelijk zijn. Als hoofdredacteur mist hij echter de grip om het blad te vormen en filosofeert hij liever over het bestaansrecht van kranten, waar een hoofdredacteur juist een halsstarrige eenduidigheid zou moeten neerzetten.
Duidelijkheid
Toch is het gefilosofeer over “achtergrondverhalen” uiteraard niet geheel uit de lucht gegrepen. Lezers die vinden dat het “een simpele waarheid” is dat algemene ontwikkeling niet via internet te verkrijgen is kunnen de redactie wellicht op een dwaalspoor brengen, maar het NRC is vooralsnog wel degelijk op de goede weg. Omdat deze weg niet eenduidig is gemarkeerd, is het voor een traditionele organisatie als een krant misschien even schrikken dat er een andere, slecht aangegeven afslag genomen moet worden, maar het NRC is er in ieder geval naar op zoek. Een iPad-aanbieding zorgde gelijk voor beroering en is ook niet de hoofdrichting waarnaar deze krant op zoek is, ze is slechts een middel om het nieuwe profiel vorm te geven: een krant van kanttekeningen bij nieuws.
De weg die het blad heeft genomen is er één van bevragen, van meer willen zijn dan een online nieuwsvoorziening of slechts duiden. Daarbij zal ze vele verleidingen moeten weerstaan om niet toch als tweederangs weblog te eindigen, maar de mankracht en de kennis is er. Topografie uit groep 8 brengen als nieuwswaardig was een slechts lachwekkende faux-pas voor een krant die zichzelf als kwaliteitsmedium wil positioneren. Er zijn vast NRC-lezers die niet weten wat Groot-Brittannië is, maar deze lezers wil het NRC helemaal niet hebben. Uiteindelijk zal men ervoor willen kiezen Wijnberg een prominentere positie als huisfilosoof te geven, zodat men kan duiden en zich kan positioneren als de krant die de vraag durft te stellen waarom iets nieuws is.
Een beetje arrogant
De recente acties van het blad maken één ding duidelijk: ze halen bij nieuwmedialen het bloed onder de nagels vandaan. Hoe kan een medium denken dat er een waarheid is die ze kunnen duiden? Hoe kan het zijn dat men filosofeert over betekenisgeving maar wel lijkt te denken dat objectieve dagbladjournalistiek bestaat? Waarom voelt de nieuwe site lay-out toch écht niet lekker? Het nieuwe NRC Handelsblad is gewoon geen krant voor iedereen, het is de eerste krant die ook online stelling durft te nemen. Een beetje arrogant de waarheid in pacht hebben en toekijken hoe anderen zich afvragen of dat wel moet kunnen: de beste manier om duidelijk te maken dat het NRC op de goede weg is. Natuurlijk is het NRC er niet voor iedereen, een beetje elitair met een eigen ‘echtere’ waarheid, alleen zal ze dit zelf nog moeten erkennen en uitdragen. En waar het onderscheid tussen Next en hoofdkrant hier is gebleven? Dat blijft natuurlijk gewoon alleen een beetje een marketingdingetje.
Gyurka Jansen is wekelijks over internet te horen op Radio 1 en geeft training en advies over nieuwe media.
