Justin Bieber is wel cultuur, maar geen blijvertje

04-04-2011 21:00

Afgelopen dinsdag, 29 maart, zaten drie tienermeisjes met vlammende ogen in De Wereld Draait Door tegenover muziekjournalist Menno Pot. Hij, deze duivel, had het gewaagd het concert hun held, Justin Bieber, negatief te beoordelen. Justin Bieber, zo stond in De Volkskrant, is geen blijvertje.

Nu kan ik moeilijk oordelen wie er hier gelijk had, daar ik zelf niet bij dit tienerspektakel in de Ahoy aanwezig was. Voor de lol afdalen naar de krochten van de hel is niet een van mijn hobbies. Waar ik mij echter wezenloos aan stoorde, is de houding die Matthijs van Nieuwkerk en Sylvana Simons namen ten opzichte van Menno Pot. Er werd geen twijfel getrokken aan zijn oordeel, maar aan de basis van waar hij zijn oordeel opbouwt. Wat deed een oudere man eigenlijk bij een optreden van Justin Bieber? Daar had hij toch geen begrip van? Zo’n verslag kon De Volkskrant toch veel beter door een ‘Belieber‘ laten schrijven? Cultuurjournalistiek kan volgens deze twee prominenten ook best in de vorm van een CKV-verslag.

Kenners van cultuur
Nu zitten er tussen de schreeuwende dames vast heel veel begenadigde schrijvers met een ruime voldoende voor CKV. Maar maakt dat hen tot kenners van cultuur? Wat Matthijs en Sylvana feitelijk bepleiten, is dat culturele bagage, historische kennis en eventuele wetenschap van sociaal en maatschappelijke ontwikkelingen geen enkele rol spelen in de muziekjournalistiek. De liefhebber is de man/vrouw met het beste beeld, want die weet immers waarom het goed is.

Als we deze lijn doortrekken naar andere vlakken in de journalistiek valt wellicht op hoe absurd deze gedachte is. Zo hebben we volgens Matthijs en Sylvana dan ook geen politieke berichtgeving meer nodig van deskundigen, maar kunnen we de analyse van de enorme winst van de PVV in Volendam aan de Volendamse kiezer laten.

Felix Rottenberg
Nooit meer hoeft Maarten van Rossem ergens te verzuchten dat de PVV geen blijvertje is, want de stemmer weet beter. Die heeft er namelijk op gestemd, zal nooit in de partij teleurgesteld kunnen geraken (zoals zij dat deed bij CDA of PvdA). Ook hoeft Felix Rottenberg met zijn vermeende expertise niet meer aan te schuiven bij DWDD. Hun plaats wordt ingenomen door Henk en Ingrid, die wekelijks de politieke sores komen beschouwen. Bij Pauw & Witteman komen consumenten de economische crisis in duidelijke kleuren uiteenzetten en in het economie-katern van NRC Handelsblad komen winkeliers aan het woord met hun metavisie op de wereldellende. En die sigaren rokende voetbalsnor kan ook van de buis, het land is immers vol welonderlegde voetbalkenners.

Goed, ik draaf door. Over voetbal kunnen natuurlijk alleen kenners spreken. Maar wat Sylvana en Matthijs hier onbewust doen, is de bijl zetten aan de wortel van elke campagne om de waarde van cultuur te benadrukken. Als cultuur, of dat nu een concert van Bieber of een opera van Verdi is, geen diepere analyse behoeft dan een verslag van de liefhebber, dan wordt het gereduceerd tot snel vergankelijk vermaak. De consument heeft gelijk, en daarmee de marketingtechniek. Cultuur wordt een hobby die geen expertise en zeker geen Schreeuw meer nodig heeft, maar enkel een goede promotiemachine die het product verkoopt. Hoge culturele waarde is in deze beleving immers gelijk aan duizenden schreeuwen tieners. Het begin van de culturele afbraak, als je deze ontdoet van de analyse en de diepgang. Halbe Gare keek lachend naar De Wereld Draait Door en kan nu met een gerust hart zijn cultuurbeleid  doorzetten. Het Kamer Orkest trekt deze zestienjarige meisjes namelijk niet.

Tijd om de tienerrevolutie in de pers alvast te bezingen. Pas op: niet geschikt voor de oren van Beliebers!

Tjeerd van Erve is muziekrecensent voor (onder andere) Nu.nl en Gonzo (Circus). Hij is tevens geschiedenisdocent. Tjeerd beschrijft nieuws en actualiteit aan de hand van muziek. Voor alles is immers een soundtrack.