Column

De terreur van de keuze

18-07-2011 09:00

Er wordt hoog opgegeven over hoe de vrije markt zichzelf zou reguleren omdat je als consument vrij bent te kiezen uit een ruim aanbod van merken en leveranciers, aangeboden door elkaar beconcurrerende bedrijven. Het bedrijf dat zijn product met de beste prijs en kwaliteit verhouding aanbiedt zou daarmee een voorsprong op zijn concurrenten moeten behalen, waardoor de concurrent gedwongen wordt de prijs/kwaliteit verhouding van zijn product te verbeteren. Uiteindelijk zal hierdoor het consumentenparadijs bereikt worden waar alleen goede en betaalbare producten aangeboden worden en we uiteindelijk, net als in de reclame, allemaal met een verstilde grijns op ons gezicht door het leven zullen gaan. Wat een mooi sprookje…

Verzekerd tegen waterschade
Mijn telefoonabonnement loopt eindelijk af en opgelucht ga ik op zoek naar een nieuwe provider. Ik ontdek al gauw dat in de twee jaar dat mijn nu aflopende abonnement liep de prijzen enorm gekelderd zijn. Ik doe ook niet meer mee met de truc van een gratis toestel maar stap over op een simvrij abonnement want dat gratis toestel kost als ik het zelf koop rond de 200 euro en als ik het gratis bij en abonnement krijg rond de 50 euro per maand extra aan abonnementskosten. Dat maal 24 maanden is 1200 euro. Kun je een leuke vakantie van vieren…

En dat gratis toestel ging al na 3 maanden verrot. Je stuurt het op naar de reparatieafdeling en krijgt het niet gerepareerd retour; er was waterschade geconstateerd en dat is niet verzekerd. Dat het toestel never nooit niet met water in aanraking is geweest krijg je de klantenservice niet aan het verstand gepraat.

Meneer met Nuon-badge
De bel gaat en er staat een meneer voor de deur die een Nuon-badge voor je snufferd houdt en meteen van wal steekt over hoe veel geld ik zou kunnen besparen als ik in deze tijden van stijgende energieprijzen zou kiezen voor een pakket met een vaste energieprijs. Helaas voor de man zag ik gisteravond een reportage bij een actualiteitsrubriek waarin verschillende deskundigen vraagtekens zetten bij het bedrag dat zogenaamd bespaard zou kunnen worden. Ik vertel dus dat ik geen interesse heb maar het duurt desondanks bijna een kwartier waarin de goede man zijn marketingratel blijft afsteken terwijl ik beleefd in elke adempauze blijf herhalen geen interesse te hebben voordat ik als laatste redmiddel de deur maar gewoon dichtsmijt.

Elk jaar krijg je de kans over te stappen naar een andere zorgverzekeraar. Kan je honderden euro’s per jaar schelen, zeggen ze. Maar voordat je alle aanbiedingen met elkaar hebt vergeleken ben je bijna een week verder. Het verschil lijkt uiteindelijk minimaal. Je kiest voor de goedkoopste en bij de eerste de beste keer dat je medicijnen nodig hebt betaal je daar opeens 60 euro voor omdat je eigen risico wat hoger uitviel dan je dacht.

Kiezen met de ogen dicht
Je gaat wasmiddel kopen in de supermarkt en als voorbeeldig consument ga je eens wat prijzen vergelijken. Er zijn opvallend dure merken en heel goedkope, maar behalve dat de dure iets lekkerder ruiken valt er verder weinig verschil te bemerken. Uiteindelijk kies je maar met je ogen dicht voor een goedkoop merk want anders gaat het uren duren voordat je een beslissing durft te maken.

En zo spendeer je uiteindelijk bijna al je tijd met het lezen van voorwaardes, gebruiksaanwijzingen, consumentenadvies en berichten in de krant, op TV of op het web over de meest uiteenlopende producten. Om er uiteindelijk achter te komen dat je toch elke keer weer genaaid wordt omdat je te gemakkelijk voor het grote, bekende merk kiest, voor het merk met het mooiste plaatje op het product of die met de goedkoopste prijs.

Stadsbeeld zonder billboards
Wat als ik nou helemaal geen zin heb om de helft van mijn dag te besteden aan het vergelijken van producten die in prijs en kwaliteit zo bar weinig van elkaar verschillen? Wat als ik nou doorzie dat fabrikanten en bedrijven, ook al is dat wettelijk verboden, toch wel prijsafspraken blijven maken om hun winstmarges te garanderen? Kijk maar hoe dat in de wereld van de telecom gaat; we betalen nog altijd tien keer meer dan nodig is. Die hele keuzevrijheid mogen ze van mij diep in hun reet steken.

Wat mij betreft was het oude idee van Nutsbedrijven die in handen van de staat waren en stuk aantrekkelijker. Ik wil een betaalbaar en goed product waar we via het stembiljet enige invloed op uit kunnen oefenen en een regering die ervoor verantwoordelijk is dat het bedrijf een goed product levert. Ik wil in de supermarkt een doos waspoeder kopen waar alleen op vermeld staat dat er wasmiddel in zit en al die vrolijke kleurtjes en andere lokmiddelen mogen er van mij vanaf. Ik wil reclamevrije TV en radio en een stadsbeeld zonder schreeuwerige billboards en neonverlichting zodat je eindelijk de stad weer eens ziet.

Mag ik er ook voor kiezen niet te willen kiezen?

Leen Steen heeft een langere versie van dit artikel op zijn eigen blog gezet.