Vrijdag werd hier al uitgelegd waarom het debat van dit weekend in Iowa een make it or brake it moment zou worden voor eigenlijk alle Republikeinse kandidaten voor het presidentschap. Hoewel het debat niet het vuurwerk bracht van het befaamde “oops” moment van Rick Perry, zijn de definitieve verhoudingen in Iowa nu wel bekend. Gingrich hield zich staande ondanks de aanvallen van zijn concurrenten en Romney viel maar één keer echt op, en niet bepaald positief. Gingrich kan de overwinning in de Hawkeye State bijna niet meer ontgaan.
Newt Gingrich
Voor Gingrich was het debat van zaterdag de eerste als front runner. Niet langer werd hij door zijn tegenstanders ontzien, niet langer kon hij vanaf de zijlijn commentaar leveren op anderen. Zijn problematische verleden rond zijn drie huwelijken en overspel, zijn gezwalk op diverse thema’s, alles werd hem voor de voeten geworpen en op alles had hij een antwoord. Roger Simon van Politico vergeleek Newt met de befaamde honkballer Babe Ruth; elke bal die hem werd toegeworpen sloeg hij beheersd het stadion uit. Hij had boete gedaan en God om vergiffenis gevraagd voor zijn zonden uit het verleden, de woorden die Herman Cain nooit uitsprak, en sloot daarmee het boek van zijn relaties. Waar Gingrich de reputatie heeft om te kunnen ontploffen, om de controle over zijn ego te verliezen als hij wordt aangepakt, bleef hij zaterdag opvallend rustig. Als de soevereign leider van de Republikeinse partij straalde hij midden op het podium uit de rol van fakkeldrager aan te kunnen.
Mitt Romney
Ook Romney had, net als in de vorige debatten, overwegend een sterk optreden zaterdag. Hij is een beheerst debater die zich aan zijn vooraf vastgestelde boodschap houdt wat hem degelijk maar saai maakt. Hij liet zaterdag echter ook zien wat het risico is als hij het uitgestippelde pad verlaat. In een redelijk onbeduidende discussie tussen hem en Rick Perry over of een boek van Romney in herziene uitgave ooit is aangepast om zijn originele standpunten over gezondheidszorg te verhullen, probeerde Romney in een unscripted moment de discussie af te sluiten door Perry een weddenschap van $10.000 voor te stellen.
In eerste instantie leek het geen grote fout, Romney zou de weddenschap waarschijnlijk hebben gewonnen, maar in de spin rooms werd duidelijk dat de voormalige gouverneur van Massachusetts onbewust één van de zwaktes van zijn campagne bloot had gelegd. Romney is rijk en niet zo’n beetje ook. Hij is dermate rijk dat niemand twijfelt of hij zo $10.000 zou kunnen inzetten maar daarmee is hij ook zo rijk dat hij weinig gevoel heeft voor de financiële problemen die de meeste Amerikanen nu doormaken. Jon Huntsman, die zelf niet voor het debat was uitgenodigd, registreerde direct de website 10kbet.com en Republikeinen en Democraten grepen het moment aan om Romney af te schilderen als out of touch. Het meest opvallende momenten van het debat dat de komende maanden op het netvlies van de kiezers in Iowa gebrand zal worden, maakt de kansen van Romney om de eerste voorverkiezingen te winnen bepaald niet groter.
De rest
De overige kandidaten vielen geen van allen echt op in positieve of negatieve zin. Geen missers van Perry, geen frontale aanvallen van Paul of Bachmann. Vooral Ron Paul was vlakker dan zijn campagnespotjes de afgelopen tijd deden vermoeden. Hij heeft de kans om met een goed resultaat in Iowa voor het eerst in zijn lange carrière een serieuze kanshebber te worden voor het presidentschap maar wist zijn groeiende statuur niet in een sprankelend debat om te zetten.
Het was dus vooral Gingrich die indrukte maakte tijdens het debat en die zijn kansen voor de overwinning tijdens de Iowa Caucuses op 3 januari vergrootte. Voor Romney is het enige goede nieuws dat geen van de andere kandidaten, die als conservatieven uit dezelfde electorale vijver vissen als Gingrich, door het ijs zakten. Hij kan dus nog hopen op het principe van split-the-vote waarbij hij de gematigde kiezers aan zich bindt en de conservatieve kiezers verspreid zitten over meerdere kandidaten. Desondanks lijkt het er op dat Gingrich de winst in Iowa niet meer kan ontgaan.
Adriaan Andringa zal tot de presidentsverkiezingen in 2012 regelmatig verslag doen van het Amerikaanse politieke schouwspel.
